Năm 2010 anh lập gia đình, khi ấy như bao nhiêu nông dân ở Phi Liệt anh trồng quất đất . Sau một thời gian anh nhận thấy  các chậu quất to, tán khủng thường được lòng khách hàng, tuy nhiên giá của chúng cao nhất cũng chỉ khoảng 1 đến 2 triệu đồng, mà phải trồng 2 - 3 năm mới bán được, còn các chậu quất nhỏ thì vài trăm nghìn, thậm chí những ngày sát Tết chúng hạ xuống chắc còn vài chục nghìn. Vì vậy, từ năm 2012 anh bắt đầu tìm tòi, nghiên cứu và chuyển sang  trồng quất nghệ thuật.

Ưu điểm của những chậu cây này là nhỏ gọn, hợp với không gian hẹp của các hộ gia đình. Để được những chậu cây quất nghệ thuật đẹp, anh Thể phải mất khoảng 2 - 3 năm chăm sóc. Khâu khó nhất và cũng cần nhiều thời gian nhất là tạo dáng, nghệ nhân phải thực sự vất vả khi tạo dáng cho chúng theo ý muốn của mình.

Anh Thể cho biết: Thực ra trồng quất thường vất vả hơn nhưng mang lại lợi nhuận không cao bằng quất nghệ thuật. Quất nghệ thuật đòi hỏi người trồng phải có khiếu thẩm mỹ, tốn công sức chăm sóc trong việc tao hình, tạo dáng, bẻ càng và uốn nắn. Hơn nữa, tùy thuộc vào người chủ, mỗi gốc cây lại có thẩm mỹ riêng, nên đặt giá thế nào phụ thuộc nhiều vào nhận định chủ quan của người trồng quất. Quất bonsai nhìn qua thì không bề thế, nhưng có thể cho ra nhiều dáng đẹp, ý nghĩa, lại phù hợp với nhiều không gian trưng Tết hay có những chậu cây tạo dáng theo phong thủy, hợp mệnh với gia chủ  nên được khách hàng ưa thích. Ngoài ra Quất bon sai thu hút người chơi còn bởi nó dễ vận chuyển, phù hợp đặt trong những không gian nhỏ, hẹp nhưng lại không mất đi vẻ sang trọng, ý nghĩa trong ngày Tết.

Đới với cây bưởi thì anh tiến hành ghép cây ngũ quả, cụ thể là: Tháng 5 là thời điểm thích hợp để ghép bưởi Diễn, tháng 6 ghép cam Canh và quýt, tháng 9 ghép quất, tháng 10 ghép phật thủ. Với cách làm này, ngũ quả trên 1 cây  sẽ cùng lúc chín vào dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên để có được cây ngũ quả đẹp, người làm phải biết chọn những cành ghép chuẩn, đặc biệt là quả chọn ghép phải đẹp, có sức sống thì khi ghép vào cây, quả mới phát triển và chín đúng tết theo ý muốn. Đặc biệt, ngoài kỹ thuật ghép, người làm cũng phải có con mắt thẩm mỹ để bố trí các quả trên cây sao cho đẹp, nhìn góc nào cũng thấy hợp lý. Và quan trọng hơn là người ghép cây phải   để tính toán lượng quả trên cây cho hợp lý, phù hợp với phong tục, tập quán của người Việt. 

Hiện nay, tổng diện tích trồng cây cảnh của gia đình anh là 3 sào trong đó quất chum 1 sào tương đương với 150 cây, bưởi 1 sào tương đương với 250 cây, còn lại là ngưu quất, quất lộc bình và quất dong. Bình quân cứ 1 sào quất cảnh, bưởi cảnh anh được  thu 230 triệu, năm 2016 anh thu 700 triệu đồng từ vườn quất, bưởi cảnh. Với giá cả như hiện nay, dự kiến năm 2017 anh sẽ thu hơn 700 triệu từ cây quất và cây bưởi.

Thị trường cung ứng  của anh là các tỉnh thành khu vực miền Bắc  như Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên… Tuy nhiên, nhiều người tận miền Trung cũng ra đặt hàng hoặc thuê cây về bày trí dịp Tết. Mặc dù đã có nhiều kinh nghiệm trong việc trồng quất bonsai nhưng  anh Thể vẫn không ngừng học hỏi. Anh thường xuyên lên mạng internet và đến các tỉnh thành nổi tiếng với nghề cây cảnh để  tìm hiểu, học hỏi những dáng cây mới lạ, đẹp mắt phù hợp để phục vụ  thị hiếu chơi cây cảnh ngày càng cao của khác hàng.

Nguyễn Văn Hợp

PCT HND huyện Văn Giang